Bod-Inc: P-345

Plato

Opera [Latin] (trans. Marsilius Ficinus).

 

Analysis of Content

[*1v] Ficinus, Marsilius: ‘Prohemium' [addressed to] Laurentius de' Medici. Incipit: ‘[D]iuina prouidentia fortiter attingens omnia suauiterque disponens . . .’ Explicit: amor ualde commendat See P. O. Kristeller, ‘The First Printed Edition of Plato's Works and the Date of its Publication (1484)', in Science and History: Studies in Honor of E. Rosen (Wrocław, 1978), 25-39.

[*2r] [Ficinus, Marsilius]: ‘Platonis vita.’ Incipit: ‘[P]lato Atheniensis Aristonis et Perictiones siue Potone filius . . .’ Explicit: celeste supernum

[*7r] Ficinus, Marsilius: ‘Tabula librorum.’

[*7r] [Ficinus, Marsilius: Preface addressed to the reader.] Incipit: ‘Ne forte putes, amice lector, tantum opus editum temere . . .’ Explicit: virorum clarissimorum Ficinus notes that he consulted Demetrius Chalcondylas, Georgius Antonius Vespuccius, Johannes Antonius Boninsegnius, Angelus Politianus, Christophorus Landinus, and Bartholomaeus Scala; see James Hankins, ‘Remarks on Ficino's Translation of Plato', in Marsilio Ficino e il ritorno di Platone. Studi e documenti, ed. Gian Carlo Garfagnini, Istituto Nationale di Studi sul rinascimento, Studi e Testi, 15, 2 vols (Florence, 1986), I 287-97, at 288.

a2r Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum in Hipparchum.’ Incipit: ‘[P]ropositum Platonis in Hipparcho est docere nos omnes . . .’ Explicit: esse vituperandum This and the other ‘argumenta' are discussed in Michael J. B. Allen, ‘Two Commentaries on the Phaedrus: Ficino's Indebtedness to Hermias', Journal of the Warburg and Courtauld Institutes, 43 (1980), repr. in Michael J. B. Allen, Plato's Third Eye: Studies in Marsilio Ficino's Metaphysics and its Sources (Aldershot, 1995), 110-29, at 113.

a2r Plato [pseudo-]: Hipparchus. [Translated by Marsilius Ficinus.] Incipit: ‘Socrates. [Q]uid nam lucri cupiditas est, et qui sunt lucri cupidi? Hipparchus. Mihi . . .’ Explicit: lucri cupidus sit This and all the works of Plato in this edition were translated by Ficinus: see Allen, ‘Two Commentaries', esp. at 112-13. On the authorship see Oxford Classical Dictionary, ed. N. G. L. Hammond & H. H. Scullard, 2nd edn (Oxford, 1970), 842.

a3v Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum . . . in librum Platonis De philosophia.’ Incipit: ‘[S]umma huius dialogi est quid sit et quale officium philosophi . . .’ Explicit: a principio recensere

a4r Plato [pseudo-]: De philosophia. [Also known as Amatores.] Incipit: ‘[D]ionysii grammatici ludum ingressus iuuenes quosdam vidi . . .’ Explicit: dicta laudarunt On the authorship see Oxford Classical Dictionary, 2nd edn, 842.

a5v Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum . . . in librum De sapientia qui Theages inscribitur.’ Incipit: ‘[D]istinguitur in hoc dialogo sapientia et ultimum distinctionis . . .’ Explicit: petitione dialogus

a6r Plato [pseudo-]: Theages de sapientia. Incipit: ‘[I]ndigebam, o Socrates, quedam priuatim tecum communicare . . .’ Explicit: agere sic agamus On the authorship see Oxford Classical Dictionary, 2nd edn, 842.

a8v Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum . . . in Menonem de uirtute.’ Incipit: ‘[Q]uatuor esse argumentationum genera quibus Plato utitur . . .’ Explicit: potius est offitium

a9r Plato: Meno. ‘Menon seu De virtute.’ Incipit: ‘Menon. [P]otes ne mihi ostendere, Socrates, utrum uirtus . . .’ Explicit: quoque iuuabis; not same text as in ed. V. Kordeuter and C. Labowsky, Corpus Platonicum Medii Aevi. Plato Latinus, 1 (London, 1940)

b6r Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum . . . in Alcibiadem primum de natura hominis.’ Incipit: ‘[C]andidissimus Platonis nostri liber qui Alcibiades primus inscribitur . . .’ Explicit: scribere iam institui

b6v Plato [pseudo-]: Alcibiades I. ‘Alcibiades primus de natura hominis.’ Incipit: ‘[O] fili Clinie admirari te arbitror . . .’ Explicit: simul ac te vincat On the authorship see Oxford Classical Dictionary, 2nd edn, 842.

c6r Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum . . . in Alcibiadem secundum de uoto.’ Incipit: ‘[Q]uoniam secundus Alcibiades liber profecto sanctissimus de uoto . . .’ Explicit: in Apocalipsi precepit

c6v Plato [pseudo-]: Alcibiades II. ‘Alcibiades secundus de uoto.’ Incipit: ‘Socrates. [D]eum ne, o Alcibiades, precaturus accedis . . .’ Explicit: amicis tuis excellere On the authorship see Oxford Classical Dictionary, 2nd edn, 842.

d1v Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum . . . in Minonem . . . de lege.’ Incipit: ‘[M]inos de lege requirit ut . . .’ Explicit: postulantibus denegauit

d2r Plato [pseudo-]: Minos. ‘Minos de lege.’ Incipit: ‘Socrates. [Q]uid nam lex apud nos est? Minos. De qua lege interrogas? . . .’ Explicit: cognoscere videamur On the authorship see Oxford Classical Dictionary, 2nd edn, 842.

d4r Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum . . . in Euthyphroneum de sanctitate.’ Incipit: ‘[E]uthyphron totus in confutatione uersatur quo factum est . . .’ Explicit: suam idee participem

d4r Plato: Euthyphro. ‘Euthyphron . . . de sanctitate.’ Incipit: ‘Euthyphro. [Q]uid noui, o Socrates, accidit . . .’ Explicit: sim victurus

e2r Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum . . . de uno rerum omnium principio.’ Incipit: ‘[C]um Plato per omnes eius dialogos totius sapientie . . .’ Explicit: dialogum ueniamus

e2v Plato: Parmenides. ‘Parmenides de uno rerum omnium principio.’ Incipit: ‘Cephalus. [C]um domo e Clazomenis Athenas profecti . . .’

g1r Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum . . . in Philebum . . . de hominis bono.’ Incipit: ‘[H]uius libri propositum est de summo anime bono differere . . .’ Explicit: dialogum ueniamus

g1v Plato: Philebus. ‘Philebus . . . de hominis bono.’ Incipit: ‘Socrates. [V]ide, o Protarche, quem nunc a Philebo sermonem . . .’ Explicit: tibi reducam

h7r Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum . . . in Hippiam . . . de pulchro' [addressed to] Petrus de' Medici. Incipit: ‘[D]e pulcrhro(!) in Phedro symposio et Hippia disputatur . . .’ Explicit: accedas animaduerteres

h8r Plato (?): Hippias Maior. ‘Platonis Hippias maior de pulchro.’ Incipit: ‘Socrates. [O] sapiens et pulcher Hippias . . .’ Explicit: mihi iam videar On the authorship see Oxford Classical Dictionary, 2nd edn, 842.

i4v Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum . . . in Lysidem de amicitia.’ Incipit: ‘[U]bi Socrates cum sophistis eorumque sectatoribus disputat . . .’ Explicit: Lysidem ueniamus

i6r Plato: Lysis. ‘Lysis de amicitia.’ Incipit: ‘[C]um ex academia liceum uersus per ipsa suburbia . . .’ Explicit: inuicem potuerimus

k2v Ficinus, Marsilius: ‘Epitoma . . . in Theetetum . . . de scientia' [addressed to] Petrus de' Medici. Incipit: ‘[D]ialogus de scientia, Petre Medices, insurgit altius . . .’ Explicit: diuinitate coniungens

k6v Plato: Theaetetus. ‘Theetetus de scientia.’ Incipit: ‘Euclides. [N]uper, o Terpsion, an pridem rure uenisti? . . .’ Explicit: huc redibmus

m7r Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum . . . in Ionem de furore poetico' [addressed to] Laurentius de' Medici . Incipit: ‘[P]lato noster, optime Laurenti, furorem in Phedro mentis . . .’ Explicit: lyram et carmina

m8r Plato: Ion. ‘Ion . . . de furore poetico.’ Incipit: ‘Socrates. [I]onem saluere iubeo unde ad nos accessisti? . . .’ Explicit: laudatorem esse

n3r Proculus: ‘Prefatio Platonis Sophistam.’ [Translated by Marsilius Ficinus.] Michael J. B. Allen, Icastes: Marsilio Ficino's Interpretation of Plato's ‘Sophist’ (Berkeley, Calif., 1989), 217. Ficinus is identified as the translator in the printed title.

n3v Plato: Sophista. ‘Sophista de eo quod est.’ Incipit: ‘Theodorus. [V]enimus, o Socrates, oportune quemadmodum heri inter nos . . .’ Explicit: prorsum dicendum

o7v Ficinus, Marsilius: ‘Apologus in librum Platonis de regno' [addressed to] Federicus de Montefeltro, Duke of Urbino. Incipit: ‘[I]upiter optimus maximus cum optaret tale in terris quandoque . . .’ Explicit: felicissime tribuit

o7v Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum . . . in Platonis librum de regno.’ Incipit: ‘[C]um deus atque natura hominem agendo producant eum certe . . .’ Explicit: spectaculis profruuntur

o8r Plato: Civilis. ‘Ciuilis Platonis de regno.’ Incipit: ‘Socrates. [I]ngentem tibi, o Theodore, gratiam debeo . . .’ Explicit: egregie definisti OCD: not identified; is it what OCD calls Statesman?? Alter authorship, notes accordingly

q6r Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum . . . in Protagoram.’ Incipit: ‘[E]xtat apud Grecos uerissimum de Platone dictum . . .’ Explicit: uiribus imitemur

q8r Plato: Protagoras. ‘Protagoras uel Sophiste.’ Incipit: ‘Familiaris. [U]nde nam, o Socrates? An videlicet a uenatione illa . . .’ Explicit: auditis abiuimus

s4v Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum . . . in Euthydemum.’ Incipit: ‘[P]lato insignis charitate uir in Euthydemo quemadmodum . . .’ Explicit: adeo preciosam

s6r Plato: Euthydemus. ‘Euthydemus siue litigiosus.’ Incipit: ‘[Q]uis nam ille erat, o Socrates, qui cum heri in Lycio . . .’ Explicit: filios cohortare

t6v Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum . . . in Hippiam minorem.’ Incipit: ‘[M]irifica Socratis Platonisque nostri bonitas . . .’ Explicit: non usurpanda

t7r Plato: Hippias minor. ‘Hippias minor Platonis de mendacio.’ Incipit: ‘Eudicus. [T]u vero quid nam taces, Socrates? Cum tam multa Hippias . . .’ Explicit: errare censemus

u2v Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum . . . in Charmidem de temperantia.’ Incipit: ‘[S]tudium Socratis in hoc dialogo est omnes quidem ad temperantiam . . .’ Explicit: licet attingere

u4r Plato: Charmides. ‘Charmides Platonis de temperantia.’ Incipit: ‘Socrates. [H]eri cum ad uesperam Potidea ab exercitu . . .’ Explicit: equidem aduersabor

x1v Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum . . . in Lachetem de fortitudine.’ Incipit: ‘[P]lato sepenumero magistratus optimos legibus . . .’ Explicit: sydera donat

x2v Plato: Laches. ‘Laches Platonis de fortitudine.’ Incipit: ‘Lysimachus. [V]irum spectastis armis dimicantem . . .’ Explicit: ad te ueniam

x7v Plato (?): Clitopho. Incipit: ‘Socrates. [N]uper mihi retulit quidam Clitophontem . . .’ Explicit: beatus efficiatur There is the following note in the printed title: ‘Hic liber forte non est Platonis'. On the authorship see Oxford Classical Dictionary, 2nd edn, 842.

y1r Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum . . . in Cratylum de recta nominum ratione.’ Incipit: ‘[S]apientia Platonica semper quidem suspicit excelsa . . .’ Explicit: antequam iudicent

y4r Plato: Cratylus. ‘Cratylus Platonis de recta nominum ratione.’ Incipit: ‘Hermogenes. [V]is ne sermonem nostrum cum hoc Socrate conferamus? . . .’ Explicit: de his cogita

z8v Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum . . . in Gorgiam.’ Incipit: ‘[C]um duo quedam in animo potissima sint . . .’ Explicit: conferant sempiternam

[et3r] Plato: Gorgias. ‘Gorgias Platonis de rhetorica.’ Incipit: ‘Callicles. [S]ic ad bellum et pugnam ferunt, o Socrates . . .’ Explicit: Callicles precii

2a1r Ficinus, Marsilius: ‘Commentarium . . . in Conuiuium Platonis de amore.’ Incipit: ‘[P]lato philosophorum pater in nos unum et octuaginta . . .’ Explicit: perpetuo perfruamur

2d3r Plato: Symposium. ‘Conuiuium de amore' [addressed to] Laurentius de' Medici. Incipit: ‘[V]ideor mihi in his que petitis satis premeditatus esse . . .’ Explicit: domi requieuisse

2f5v Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum . . . in Phedrum.’ Incipit: ‘[P]lato noster poetice muse quam a tenera etate . . .’ Explicit: munere comparari

2f6v Plato: Phaedrus. ‘Phedrus de pulchro' [addressed to] Laurentius de' Medici. Incipit: ‘[O] amice Phedre, quo nam et unde? Phedrus. Alysia . . .’ Explicit: abeamus

2h3v Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum . . . in Apologiam.’ Incipit: ‘[A]ntiqui gentium theologi in tris diuisi sunt sectas . . .’ Explicit: patrie redditurum

2h5v Plato: Apologia. ‘Apologia Socratis.’ Incipit: ‘[Q]ua uos ratione, o viri Athenienses, affecerit accusatores mei . . .’ Explicit: est incertum

2i4r Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum . . . in Critonem.’ Incipit: ‘[Q]uemadmodum apologie ita Critonis quoque tam ordinata tam plana . . .’ Explicit: infusa perducit

2i4r Plato: Crito. ‘Crito uel de eo quod agendum.’ Incipit: ‘[C]ur nam hac hora uenisti, o Crito? An non ualde . . .’ Explicit: ipse ducit

2i7v Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum . . . in Phedonem.’ Incipit: ‘[N]oster de religione liber rem satis per se notam probat . . .’ Explicit: patriam repetat

2l2r Plato: Phaedo. ‘Phedon de anima.’ Incipit: ‘Echecrates. [I]psene, o Phedon, affuisti qua die Socrates . . .’ Explicit: atque iustissimi; not same text as ed. L. Minio Paluello, Corpus Platonicum Medii Aevi. Plato Latinus, 2 (London, 1950)

2n2r Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum . . . in Menexenum' [addressed to] Laurentius de' Medici. Incipit: ‘[C]onsilium Platonis in Menexeno est cohortari omnes . . .’ Explicit: animo perferende

2n3r Plato: Menexenus. ‘Menexenus Platonis uel funebris oratio.’ Incipit: ‘[E] foro uenis, Menexene? An vnde? Menexenus. E foro, o Socrates . . .’ Explicit: ut postulas

2n6v Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum . . . in librum primum de re publica' [addressed to] Laurentius de' Medici. Incipit: ‘[Q]uanto oculus prestat manibus caput pedibus ratio sensibus . . .’ Explicit: facultati consuleret The ‘argumentum' for book 8 is printed in Michael J. B. Allen, Nuptial Arithmetic: Marsilio Ficino's Commentary on the Fatal Number in Book VIII of Plato's ‘Republic’ (Berkeley, Calif., 1994), 155-7.

2n7r Plato: Respublica. Incipit: ‘Socrates. [A]scenderam heri in Pireum vna cum Glaucone, Aristonis filio ..’ Explicit: feliciter habeamus An ‘argumentum' by Ficinus appears before each book.

[2et1r] Ficinus, Marsilius: ‘Compendium . . . in Timeum.’ Incipit: ‘[Q]uemadmodum in Parmenide cuncta diuinorum genera pro uiribus . . .’ Explicit: omnes afficitur

[2et1r] Plato: Timaeus. Incipit: ‘[U]nus duo tres quartus autem, o amice Timee, ubi nam est? Ut qui heri . . .’ Explicit: atque vnigenitum; not same text as ed. J. H. Waszink, Corpus Platonicum Medii Aevi. Plato Latinus, 4 (London, 1962)

[rum2r] Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum . . . in Critiam de attico et athlantico bello.’ Incipit: ‘[P]lato noster officiosissimus patrie sue filius laudauit . . .’ Explicit: atque reuoluuntur

[rum3v] Plato: Critias. ‘Critias Platonis de attico et athlantico bello' [addressed to] Petrus de' Medici. Incipit: ‘[Q]uam grata longum post iter defesso requies, o Socrates . . .’ Explicit: sic est exorsus

aa1r Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum . . . in librum primum de legibus' [addressed to] Laurentius de' Medici. Incipit: ‘[S]eculum apud priscos pene idem, magnanime Laurenti, tria . . .’ Explicit: debet intendere

aa3r Plato: De legibus. Incipit: ‘Hospes. []eum ne an aliquem hominum, o hospites, condendarum legum . . .’ Explicit: feram equidem An ‘argumentum' by Ficinus appears before each book.

qq3r Ficinus, Marsilius: ‘Argumentum . . . in Epinomidem id est legibus additum uel philosophum' [addressed to] Laurentius de' Medici. Incipit: ‘[T]hesaurum diuini Platonis, magnanime Laurenti, latere in hoc Epinomide . . .’ Explicit: commodius pertractantur

qq5v Plato (?): Epinomis. ‘Liber Platonis qui Philosophus inscribitur uel Epinomis, id est legibus additus.’ Incipit: ‘[]am ut communiter statueramus huc tandem omnes tres, o hospes . . .’ Explicit: rectissime adhortari On the authorship see Oxford Classical Dictionary, 2nd edn, 842.

rr2r Ficinus, Marsilius: [`Argumenta' for each of the ‘Epistolae.'] ‘Argumentum . . . in epistolam primam que est Dionis.’ Incipit: ‘[D]ion Syracusanus vir profecto magnus Platonis non auditor solum . . .’ Explicit: beateque viuendum

rr6v Plato (?): Epistolae [addressed to] Dionysius [3]; Dion of Syracuse [2]; Hermia, Erastus and Coriscus; Dion and friends [2]; Archita Tarentinus [2]; Aristodorus; Laodamantus. Incipit: ‘[E]go dum apud uos diuturna opera ita imperium uestrum . . .’ Explicit: opus esse videtur On the authorship see Oxford Classical Dictionary, 2nd edn, 842.

ss10v [Colophon.]

[per1r] [List of errors and corrections.] ‘Emendationes errorum librarii iuxta numerum cartarum atque columnarum.’ Incipit: ‘Et primo in Hyparcum. Carta secunda columna prima scribitur . . .’

[†6r] Naldius, Naldus: [Verse in praise of the work.] Incipit: ‘Cum deus ethereis hunc mittere uellet ab oris | Qui supero nobis a Ioue dona daret'; 7 elegiac distichs.

Imprint

Imprint: Florence: Laurentius (Francisci) de Alopa, Venetus, for Francesco Berlinghieri and Philippus Valor, [1484-5]. Folio.

Remarks: In two parts, printed: (I) [May 1484]; (II) [before Apr. 1485]; cf. BMC. Kristeller dates the publication of the whole to [1484]: see the references in Paul Oskar Kristeller, ‘Ficino and his Work after Five Hundred Years', in Marsilio Ficino e il ritorno di Platone, ed. Garfagnini, I 15-196, at 128. The publication was financed by Francesco di Niccolò Berlinghieri and Philippus Valor: see Kristeller, ‘The First Printed Edition', 30-1 and Marsilio Ficino e il ritorno di Platone: mostra di manoscritti stampe e documenti 17 maggio – 16 giugno 1984, ed. S. Gentile and others (Florence, 1984), 117-19, no. 91.

Collation

Collation: [*⁸] a¹⁰ b c⁸ d–f⁶ g⁸ h¹⁰ i–z [et] [con]⁸ [rum]^{6 2}a–c⁸ d⁴ e–i⁸ l–y⁸ ç¹⁰ et⁸ cō⁴ rū^{6 2}[et]¹⁰ [con]⁸ [rum]⁶ aa bb⁸ cc–hh⁶ ii⁴ ll⁶ mm–rr⁸ ss¹⁰ [per]⁸ [†⁶].

Remarks: Leaf a2 is signed ai, etc.; leaf i6 is signed iiii, [2 et1] [rum rumi]; leaves2 e1-2 are signed diii–iiii,2 e3-4 are signed ei–ii.

References

ISTC: ip00771000

Hain: HC *13062 = H 13068? = H 7077;

Goff: Goff P‑771;

BMC: BMC VI 666;

Proctor: Pr 6405;

Others: BSB‑Ink P‑568; CIBN P‑446; James Hankins, Plato in the Italian Renaissance, Columbia Studies in the Classical Tradition, 17/1-2, 2 vols (Leiden, 1990), II 740-1, no. *5; Hillard 1650; Kristeller, Supplementum Ficinianum, I pp. lx–lxi f 1; Oates 2436; Rhodes 1429; Sack, Freiburg, 2910; Sheppard 5185-92.

LCN: 14014637, 14014735, 14016312, 14016343, 14016364

Copies